Cờ tướng là một trong các loại cờ phổ biến nhất tại Việt Nam được nhiều người yêu thích ở bất kỳ độ tuổi khác nhau. Nếu bạn chưa từng chơi sẽ gặp không ít khó khăn trong việc nhận biết quân cờ và cách chơi như thế nào. Để chơi tốt bạn cần nắm vững nguyên tắc căn bản nhất. Hãy cùng berkshirestoboston.com tham khảo cách chơi cờ tướng trong bài viết dưới đây nhé!

I. Giới thiệu chung về cờ tướng

1. Bàn cờ tướng

• Bàn cờ tướng là một hình chữ nhật gồm 9 đường thẳng đứng và 10 đường ngang cắt nhau tại 90 điểm. Khoảng trống, được gọi là sông, nằm ngang giữa các bàn cờ, chia bàn cờ thành hai phần đối xứng bằng nhau. Mỗi bên có một cung Tướng vuông gồm bốn ô vuông  hợp thành các đường thẳng đứng 4, 5 và 6, và trong bốn ô này kẻ hai đường chéo.
• Theo quy ước, nếu bạn quan sát trực tiếp bàn cờ, mặt dưới sẽ có màu trắng (hoặc đỏ) và mặt trên là màu đen (hoặc xanh lá cây). Đường thẳng đứng màu trắng (đỏ) được đánh số từ phải sang trái từ 1 đến 9. Đường thẳng đứng màu đen (xanh lá cây) được đánh số từ 9 đến 1 từ phải sang trái.
• Cờ tướng tiếng anh là gì? Tên tướng anh là Chess.

2. Các loại quân cờ trong cờ tướng

• Một ván cờ sẽ có 32 quân cờ chia làm 2 bên đấu với nhau.
• Mỗi bên có 16 quân với 7 loại quân khác nhau: tướng, sĩ, tượng, mã, xe, pháo và tốt.

3. Bảng ký hiệu quân cờ và số lượng

II. Cách di chuyển các loại quân trong cờ tướng

1. Tướng

• Đi từng ô, đi dọc hoặc ngang.
• Nằm trong phạm vi cung 3 x 3 được đánh dấu bởi hình chữ X và không được đi ra ngoài.

2. Sĩ

• Đi chéo 1 ô mỗi nước.
• Luôn ở trong cung như Tướng.

3. Tượng

• Đi chéo 2 ô ngang hoặc 2 ô dọc cho mỗi nước đi.
• Chỉ được phép ở một bên của bàn cơ, không di chuyển sang bàn cơ đối phương.
• Khi có một quân nằm chắn giữa đường đi, nước đi của tượng sẽ không hợp lệ.

4. Xe

• Đi ngang hoặc dọc
• Chú ý không để quân khác cản từ điểm đi đến điểm đến.

5. Mã

• Đi ngang 2 ô và dọc 1 ô (hoặc đi dọc 2 ô và ngang 1 ô).
• Mã không được đi nếu có quân nằm ngay bên cạnh mã và cả đường ngang 2 hoặc dọc 2>

6. Pháo

• Đi ngang hoặc dọc.
• Pháo ăn khi nhảy qua đúng 1 quân nào đó.
• Không ăn quân khi tất cả những điểm từ chỗ đi không có quân cản.

7. Tốt

• Đi một ô mỗi nước.
• Chỉ có thể di chuyển thẳng tiến trong trường hợp chưa vượt qua sông.
• Đi ngang hoặc dọc nếu đã vượt qua sông rồi.

III. Luật chơi cờ tướng

1. Bắt quân

• Khi một quân cờ đến giao điểm khác mà quân cờ của đối phương đã đứng sẵn, nó có quyền bắt quân đó và đồng thời chiếm vị trí của quân cờ bị bắt.
• Tuyệt đối không được bắt quân cùng mình.
• Ngoại trừ các tướng lĩnh, kẻ thù được phép bắt đầu đội quân của riêng mình hoặc chủ động hiến quân cho kẻ thù.
• Các quân cờ bị bắt sẽ bị loại khỏi bàn cờ.

2. Chiếu tướng

• Nước đi chiếu tướng là nước đi khi quân một bên di chuyển một nước đi đáng sợ hoặc một bên khác bắt giữ một tướng.
• Phải tìm cách né và tránh nước đi chiếu tướng. Nếu không, bạn sẽ thua trò chơi.
• Khi bạn vừa đi nước chiếu tướng, người bên kia không phải hô hoặc hô “chiếu tướng”.
• Tướng bị chiếu từ cả bốn hướng (cả từ phía sau)
• Bên bị chiếu tướng phải di chuyển tướng đến một vị trí khác để tránh nước chiếu và bắt các quân cờ đang chiếu.
• Còn bên bị chiếu phải dùng quân cờ khác để chặn các quân chiếu và dùng quân để bảo vệ tướng.

3. Chống tướng

• Hai tướng không được xếp vào cùng một cột dọc mà không có quân cờ chặn ở giữa.
• Nước đi dồn hai tướng vào thế chống tướng là không hợp lệ.

4. Đuổi quân

• Quân cờ di chuyển đến vị trí có thể bắt quân địch (trừ tướng) trong động tác tiếp theo.
• Hoặc một nước đi làm cho pháo chiếu quân đối phương.

Các trường hợp ngoại lệ sau được loại trừ:

• Nước đi đuổi quân là nước đi của tướng hoặc tốt chiếu quân đối phương.
• Nước đi đe dọa, chưa qua sông chưa được gọi là nước đuổi quân.
• Nước đuổi quân không được gọi là nước thí quân.

5. Thắng cờ

• Chiếu bí được tướng đối phương.
• Chiếu tướng mà đối phương không chống đỡ được tướng của mình.
• Trong thời gian quy định, đối phương không đi đủ số nước quy định.
• Đối thủ đến muộn hơn thời gian quy định để bắt đầu trò chơi.
• Đối thủ của bạn bạn sử dụng một quân chiếu mãi hoặc sử dụng nhiều quân cờ thay nhau chiếu mãi. Nếu bạn không thua, bạn cần phải thay đổi nước đi.
• Bên kia vi phạm luật cấm, bên này không vi phạm, bên vi phạm không chịu thay đổi động tác.
• Khi mở niêm phong hãy tiếp tục trò chơi bị hoãn lại. Nếu bên niêm phong ghi sai nước mà không giải thích sẽ bị thua. Nếu đấu thủ có lượt đi ghi sai nước nhưng đối phương bỏ cuộc thì cả 2 đều thua.
• Đối thủ tự tuyên bố thua.

6. Thua cờ

• Đừng viết ba bản ghi mỗi lần, bao gồm bốn nước liên tiếp.
• Đối phương mắc ba lỗi kỹ thuật và ba sai lầm về tác phong.
• Đối thủ vi phạm các sự cố thất bại nhất định trong các thế cờ.

7. Hòa cờ

• Trọng tài xem xét thấy hai bên không thể tìm được đội nào thắng.
• Tổng số nước đi có tiến triển lên 30.
• Hai bên không phạm luật và không chịu thay đổi nước đi khác.
• Hai đội chơi cùng phạm một điều luật trong cùng một lúc.
• Tổng số nước đi của ván cờ là 300.
• Một đội nghị hòa, đội kia đồng ý.
• Ván cờ xử hòa khi một bên nghị hòa và được trọng tài kiểm tra hai bên đi đủ 60 nước mà không có một nước bắt quan nào.
• Không được phép nghị hòa trong trường hợp một đội đang rơi vào thế bị vây chặt không còn nước đi.

IV. Các thế cờ cơ bản

1. Thế phản công Mã

Là thế cờ phòng thủy nổi tiếng trong làng cờ tướng hiện nay.

2. Thế cờ Bình phong Mã

Là thế cơ cho ngay 2 quân mã lên giữ đầu chốt nhằm bảo vệ chặt chẽ trung lộ. Và đây cũng là thế cờ có khả năng chống pháo tốt nhất.

3. Thế cờ Thuận Pháo

Là thế co khi cả hai đều khai cuộc bằng pháo đầu cùng chiều.

4. Thế cờ Uyên ương Pháo

Một thế cờ khi gặp đầu, người chơi sẽ di chuyển quân xe lên hai nước để trợ giúp quân Pháo. Sau đó kéo thêm quân phao skia sang đứng cạnh để chèn ép quân xe, không cho đối thủ xuất kích.

V. Video hướng dẫn chơi cờ tướng

Hướng dẫn chơi cờ tướng chi tiết

Qua bài hướng dẫn cách chơi cờ tướng ở trên, chúng ta có thể rút ra rằng bộ môn cờ Tướng tuy rắc rối nhưng nếu nắm chắc luật thì cũng khá đơn giản và thú vị. Chúc các bạn chơi thành thạo bộ môn này nhé!